Co dalej z opłatami za korzystanie z utworów muzycznych i filmowych w hotelach?

Celem spotkania było przybliżenie hotelarzom trudnych zagadnień dotyczących praw autorskich i pokrewnychoraz omówienie aktualnej sytuacji prawnej hoteli, w  kontekście  opłat za korzystanie przez nie z utworów muzycznych i filmowych, po złożeniu przez IGHP wniosku do Sądu Okręgowego w Poznaniu o unieważnienie zatwierdzonej 10.07.2013 r  przez   Zespół Orzekający Komisji Prawa Autorskiego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego nowej „ tabeli stawek wynagrodzeń za odtwarzanie utworów i przedmiotów praw pokrewnych”.
Uczestniczący w spotkaniu mecenas L. Żukowski –arbiter  Komisji Prawa Autorskiego przy Ministrze Kultury i Dziedzictwa Narodowego z rekomendacji IGHP, charakteryzując aktualną sytuację zwrócił uwagę na następujące zagadnienia:
- Hotele, pensjonaty i inne podobne podmioty zmuszone są do zawierania umów i płacenia za wykorzystywanie chronionych prawem autorskim materiałów w postaci muzyki odtwarzanej lub na żywo, programów telewizyjnych i filmów zarówno w pokojach, jak i miejscach publicznie dostępnych. Opłat tych nie da się zazwyczaj uniknąć w przypadku większości tych materiałów, a zaniechanie zapłaty wynagrodzenia organizacjom zbiorowego zarządzania naraża przedsiębiorcę na poważne konsekwencje finansowe i osobiste, w tym odpowiedzialność karną.
- Tabele zawierające stawki opłat za odtwarzanie zaproponowane wspólnie przez 8 polskich organizacji zbiorowego zarządzania (OZZ) i zatwierdzone w połowie 2013 roku przez KPA przy MKiDN zostały skutecznie zaskarżone przez IGHP do sądu powszechnego, co pozbawiło je mocy prawnej i nie mogą być stosowane.
 - IGHP przygotowując wniosek o odmowę zatwierdzenia tabel zgromadziła obszerny materiał dowodowy i faktograficzny, którego zebranie, zestawienie i poddanie analizom zostało sfinansowane przez członków Konsorcjum IGHP, którego było liderem.
 
- Wniosek IGHP o odmowę zatwierdzenia tabel został przekazany do sądu rejonowego w Poznaniu. Można oczekiwać, że proces może trwać od kilku miesięcy do kilku lat. Do tego czasu będzie trwała sytuacja patowa, uniemożliwiająca prawidłowe wykonywanie zbiorowego zarządu i w praktyce zmuszająca OZZ do dochodzenia wynagrodzeń przed sądem.
 
- Obecny stan przepisów prawnych dotyczących użytkowania praw autorskich i pokrewnych jest niespójny i wewnętrznie sprzeczny.
 
- Przedsiębiorcy prowadzący hotele - zarówno członkowie IGHP, Konsorcjum IGHP, jak i nie należący do Izby – mają bardzo zróżnicowane stosunki z różnymi OZZ, które również mają różną siłę zależną od tego czy ich poprzednie stawki opłat zostały zatwierdzone przez KPA czy też nie. Stosunkowo niewielka grupa przedsiębiorców hotelowych posiada ze wszystkimi OZZ całkowicie uregulowane umowami sprawy opłat za użytkowanie praw autorskich i pokrewnych w przeszłości i obecnie.
- Bezprawne korzystanie przez Hotele z materiałów chronionych prawem autorskim jest przestępstwem (odmiana tzw. „piractwa”) zagrożonym karą pozbawienia wolności do lat 3, karą ograniczenia wolności i karą grzywny. Brak umowy z OZZ lub brak zapłaty wynagrodzenia na rzecz OZZ naraża przedsiębiorcę prowadzącego hotel na dotkliwe konsekwencje w tym finansowe.
 
-Ustawodawca nałożył na OZZ obowiązek udzielenia licencji („zgody na korzystanie z utworów lub przedmiotów praw pokrewnych”), nie określił jednak warunków, na jakich ta zgoda ma być udzielona. Warunki finansowe udzielenia licencji każda organizacja miała ustalić w przygotowanych przez siebie tzw. tabelach wynagrodzeń, które obowiązana była przedstawić do zatwierdzenia Komisji Prawa Autorskiego (KPA) powołanej przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN).
 
- Tylko te organizacje, które złożyły wnioski o zatwierdzenie tabel wynagrodzeń w terminach wskazanych, będą mogły – do czasu zatwierdzenia tych tabel według nowych reguł – stosować dotychczasowe tabele, o ile przedstawią swojemu kontrahentowi dokument potwierdzający ich zatwierdzenie przed nowelizacją Ustawy.
- Toczy się kilkadziesiąt spraw sądowych pomiędzy przedsiębiorcami hotelowymi a poszczególnymi OZZ w całej Polsce.
 Prezes IGHP Ireneusz Węgłowski zwrócił uwagę uczestników spotkania na nowy problem, jakim są prawa nadawcze i opłaty, jakie powinny uiszczać hotele koncesjonowanym nadawcom. Zgodnie z art.50 pkt.12  ustawy o prawie autorskim  operatorzy hoteli i innych podobnych obiektów reemitują  sygnał otrzymany od nadawców. Są zatem eksploatatorami, którym  zawartość intelektualną programów  i informacje od producentów dostarczył nadawca i należy mu się za to odrębne wynagrodzenie.  Gdy odbiorcą (nawet pasywnym) sygnału zawierającego zarówno treści chronione prawem autorskim jak i niechronione jest podmiot, który sygnał dalej powiela czyli reemituje (np. do pokoi hotelowych) to  każdy nadawca ma prawo żądać  od niego zapłaty za rozpowszechnianie jego sygnału.
Pierwszym nadawcą, który wystąpił do hoteli o takie opłaty jest TVP, która poprzez firmę MITRACO rozpoczęła sprzedaż koncesji hotelom. Należy jednak założyć, że wcześniej czy później każdy z koncesjonowanych przez KRRiTV nadawców zażąda od każdego reemitującego jego sygnał zapłaty za rozpowszechnianie sygnału, co może oznaczać, że Hotele zmuszone będą do wnoszenia opłat nie tylko dla TVP ale również dla innych nadawców.  
 
Wnioski z dyskusji:

1. Wskazane byłoby podjęcie przez IGHP negocjacji z organizacjami zbiorowego zarządu prawami autorskimi, których przedmiotem byłyby:
   1. wielkość opłat w nowym, wspólnie uzgodnionym wniosku o zatwierdzenie nowych tabel wynagrodzeń,
   2. uzgodnienie zasad zakończenia trwających sporów /ugoda pozasądowa/,
   3. porozumienie branżowe, w którym IGHP jako pełnomocnik firm członków Izby i Konsorcjum IGHP ureguluje z OZZ przejściowo stawki opłat oraz zasady spłaty zaległości w tantiemach na czas do zatwierdzenia nowych tabel przez KPA – np. przyjmując za punkt wyjścia stawki ORBIS S.A.
2. W interesie zarówno branży hotelarskiej jak polskich nadawców leży jak najbardziej powszechne udostępnianie nadań zatem wszystkie zainteresowane strony winny uregulować  w sposób korzystny dla nich  wdrożenie licencji na reemisję w pokojach hotelowych .

 
Propozycja Prezesa IGHP I. Węgłowskiego, aby IGHP jako podmiot samorządu gospodarczego w imieniu wszystkich swoich członków prowadziła negocjacje z TVP i pozostałymi nadawcami na temat warunków organizacyjnych i finansowych dystrybucji licencji na nadawanie /reemisję/ sygnału dla swoich członków i pozostałych hoteli powinna być kontynuowana.